Theosophical University Press Agency

pagina achteruit Inhoud pagina vooruit

Genezing van ziekten

[‘The cure of diseases’, The Path, september 1892, blz. 187-90]

Lichamelijke ziekten en de behoeften van de maag zijn na het instinct tot zelfbehoud de belangrijkste onderwerpen waaraan de mens aandacht besteedt. Indien we niet blijven leven, kunnen we niet het werk verrichten dat volgens ons moet worden gedaan; indien we honger lijden, zullen we de kracht verliezen om goed te werken of te genieten, en ten slotte zullen we aan de rand van het graf komen.

Slecht of onvoldoende voedsel veroorzaakt een reeks fysieke kwalen, die gewoonlijk ziekte worden genoemd. We worden ook ziek door te veel voedsel. We worden dus van alle kanten door deze kwalen overvallen, en zelfs als ons voedsel goed en voldoende is, lopen we de kans om slachtoffer te worden, omdat ons karma, door onszelf in een vroeger leven bepaald, beschikt dat we dit leven binnentreden, belast met een erfelijke onzuiverheid als gevolg van de slechte daden of fouten van onze vaders en moeders. En de verslagen van de wetenschap tonen aan dat deze onzuiverheid in het bloed of de lymfe soms verschillende generaties overslaat en dan in alle hevigheid een verre generatie aantast. Het is dus geen wonder dat genezing van ziekten een onderwerp is dat iedereen volop bezighoudt! De christen weet dat door de almachtige God is bepaald dat de kinderen tot in de derde en de vierde generatie moeten boeten voor de zonden van de ouders, en de ongelovige ziet dat door een of andere natuurkracht de straf zelfs tot zover wordt gevoeld.

Door dit alles hebben de scholen van mentale genezing en zogenaamde ‘metafysische’ genezing een grote invloed gekregen over de angsten, gevoelens, wensen en lichamen van hen tot wie ze zich richten, vooral in de Verenigde Staten. Dat er in Amerika meer aandacht aan dit onderwerp wordt geschonken, weet iedereen die aan de andere kant van de Atlantische Oceaan is geweest, en het zal hem ook zijn opgevallen hoe relatief klein het aantal mensen daar is dat iets van het onderwerp afweet. Maar in de Verenigde Staten vindt men in elke stad veel mensen die bekend zijn met deze scholen en die hun methoden in praktijk brengen. Waarom het hier meer ingang vindt, daarover kan iedereen speculeren, maar hier houden we ons bezig met de vraag waarom het ook maar enige ingang heeft gevonden. Het heeft iets weg van wondermiddelen. Bied de mens een wondermiddel voor hun vele kwalen aan, en ze zullen zich ervoor interesseren; bied het hun goedkoop aan, en ze zullen het gaan gebruiken; bied het aan als een gemakkelijke methode, en ze zullen er onder bepaalde omstandigheden om vechten.

Metafysische genezing is voor sommigen gemakkelijk, want ze verklaart ten eerste dat er geen geld aan artsen hoeft te worden uitgegeven; ten tweede dat drankjes en medicijnen niet meer nodig zijn; en ten derde dat ze gemakkelijk kan worden geleerd en beoefend. De moeilijkheden die zich voordoen door het gebrek aan logica in het stelsel bestaan niet voor hen die nooit de logica hebben beoefend, maar zijn wel van betekenis voor hen die zuiver redeneren, maar bij de meeste mensen is dat niet gebruikelijk. Ze zien bepaalde resultaten en nemen aan dat de veronderstelde oorzaak de juiste is. Maar veel mensen zullen het stelsel niet eens onderzoeken, omdat ze denken dat het van hen verlangt dat ze zonder bewijs aannemen dat datgene wat ze voor hun ogen zien niet bestaat. De beweringen geciteerd uit het maandblad Christian Science, die waren opgenomen in The Path van maart, werken voor zulke mensen als slagbomen. Als ze konden worden overgehaald om de aangeboden genezingsmethode uit te proberen, dan zouden ze erin kunnen gaan geloven, want deze laat vaak inderdaad resultaten zien. Maar de publieke opinie is niet gunstig over ‘mind cure’, en in de kranten wordt meer de aandacht gevestigd op de gevallen die de dood tot gevolg hadden dan op genezingen. En er wordt altijd veel aandacht besteed aan gevallen zoals dat in maart waarbij ‘gebedsgenezers’ bij het lijk van een van de leden van een gelovige familie gingen bidden om het te laten herleven.

Op een onlangs gemaakte reis van de Atlantische kust naar die van de Grote Oceaan en terug had ik de gelegenheid honderden leerlingen van deze scholen te ontmoeten, en ik constateerde dat bijna allen zich niet bezighielden met logica en rustig volkomen duidelijke stellingen negeerden, ervan overtuigd dat als genezing plaatsvond, de aangegeven oorzaak daarvan ook de juiste moest zijn, en bijna zonder uitzondering ontkenden ze het bestaan van kwaad of pijn of lijden. Ze getuigden allemaal eenstemmig dat de overheersende gedachte die hen bezighield het genezen van hun fysieke kwalen en het behoud van hun gezondheid was. De nadruk werd niet gelegd op de schoonheid van een deugdzaam leven, of de waarde voor henzelf en voor de maatschappij van een rechtvaardig ethisch stelsel en een juiste levenswijze, maar op genezing van hun ziekten. Daarom moeten we wel concluderen dat al deze scholen bestaan omdat de mensen liever gezond dan goed willen zijn, hoewel ze op goedheid niets tegen hebben als deze gezondheid met zich meebrengt.

En werkelijk, men hoeft niet goed te zijn om van de leringen te profiteren. Het is voldoende om vertrouwen te hebben, en brutaalweg te beweren dat dít niet bestaat en dat dát geen macht heeft om iemand te treffen. Ik zeg niet dat de leraren van die ‘wetenschap’ het hierover met me eens zijn, maar beweer slechts dat – of u nu goed of slecht bent – het vastberaden toepassen van de methode door resultaten zal worden gevolgd, ongeacht de denkbeelden van de leraren.

Want bij mind cure op zich hoeft u niet zoals bij haar zuster, ‘Christian science’, te geloven in Jezus en de evangeliën; toch zouden dezelfde resultaten worden verkregen, want Jezus onderwees dat alles waar u met vertrouwen om bidt, u zal worden geschonken.

Wetenschappelijk onderzoek heeft aan het licht gebracht dat de lichamen van ons mensen geïnfecteerd zijn met smetstoffen die bijna al onze ziekten veroorzaken, en school na school in de geneeskunde heeft geprobeerd en probeert nog steeds om het middel te vinden dat de onzuiverheid uit het bloed zal verwijderen. Dit is wetenschappelijk, omdat het de werkelijke fysieke oorzaak zoekt; de metafysische genezing zegt dat ze geneest, maar ze kan niet bewijzen dat de oorzaak van de ziekte is vernietigd en niet slechts is verbloemd. De geschiedenis leert ons dat er reden tot twijfel is, want niemand zal ontkennen dat veel zuiver denkende en zuiver handelende ouders kinderen hebben voortgebracht die een of andere onzuiverheid in zich bleken te hebben, die ze van een verre voorouder hadden geërfd. Kennelijk hadden de zuivere, individuele gedachten geen macht over de grote universele ontwikkeling van de stof die door die menselijke lichamen werd gebruikt.

Als we ons nu wenden tot de geneeskunde, dan zien we dat de Italiaanse graaf Mattei een stelsel van genezing verkondigt op basis van het homeopathische gebruik van subtiele plantenextracten, dat stof tot nadenken geeft aan hen die het genezen door alleen geloof of gedachten algemeen willen verbreiden. Sommige van zijn vloeistoffen zullen onmiddellijk een eind maken aan hevige pijn, het gezichtsvermogen of het gehoor herstellen, en abnormale groeisels laten verdwijnen. Zijn pilletjes maken een dronkaard nuchter, en als ze worden gegeven aan een vrouw die een baby zoogt, zullen ze het kind genezen dat haar melk drinkt. De dronkaard en het kind denken niet na over de geneesmiddelen of stellen geen speciaal vertrouwen erin, en toch werken ze. Is het niet beter de gezondheid te herstellen met behulp van fysieke middelen, en de verheven leringen van de genezers, die alle aan bekende bronnen zijn ontleend, te gebruiken om onze morele aard te versterken?

Indien christelijke gebedsgenezers deze regels lezen, moeten ze dan niet bedenken dat de profeet, toen hij het zoontje van de weduwe weer tot leven wekte (Lucas 7:12), fysieke middelen gebruikte waarbij hij zijn eigen magnetisme tegelijkertijd toepaste op alle ledematen van het kind? En Jezus verloor een deel van zijn levenskracht – niet van zijn gedachten – toen de vrouw die zijn kleed aanraakte, werd genezen, want hij zei dat er ‘kracht’ van hem was uitgegaan. De apostel gaf ook aanwijzingen dat, indien iemand ziek was, de anderen zich rond het bed zouden verzamelen, hem met olie zouden zalven, en tegelijkertijd hun handen opleggen – niets anders dan eenvoudig fysieke geneeswijzen volgens een traditie die al bestaat sinds Noach. Mozes onderwees hoe ziekten moeten worden genezen en plaatsen ontsmet waar besmettelijke ziekten dreigen. Dit gebeurde niet door de verheven kracht van het denken, maar door maatregelen die hij doeltreffend achtte, zoals het sprenkelen van het bloed van dieren die onder bijzondere omstandigheden waren geslacht. Zonder ons voor of tegen zijn methoden uit te spreken, is het heel zeker dat hij dacht dat er door deze middelen subtiele krachten van fysieke aard zouden vrijkomen en op het betreffende ziektegeval konden worden toegepast.

Door de eeuwen heen spreken de meeste opgetekende verklaringen zich uit tegen het genezen van fysieke kwalen door gebruik te maken van de hogere krachten in de natuur, en de reden ervoor, die eens algemeen bekend was maar later in vergetelheid raakte, is die welke we gaven in ons artikel van januari 1892, namelijk dat ziekten de grove manifestaties zijn van disharmonieën die bezig zijn het lichaam te verlaten, zodat men wordt gezuiverd. Door ze tegen te houden door middel van het denken, dat zonder kennis van zaken ertegen wordt gebruikt, drijft men ze terug naar hun oorsprong en zaait men ze opnieuw op hun mentale gebied.

Dit is de werkelijke reden voor ons bezwaar tegen metafysische genezingspraktijken, die we onderscheiden van de veronderstellingen en zogenaamde filosofie waarop deze methoden zouden berusten. Want we willen duidelijk maken dat de resultaten niet worden teweeggebracht door welk filosofisch stelsel dan ook, maar door het onwetend toepassen van psychofysiologische krachten.

William Q. Judge


Theosofische inzichten, blz. 214-18

© 2023 Theosophical University Press Agency
Daal en Bergselaan 68, 2565 AG Den Haag